Kralendijk, 22 di yanüari 2023 – For di aña 2010 tempu ku Boneiru a bira parti di Hulanda komo un munisipio spesial tabatin hopi espektativa tokante e kambionan ku e státùs akí lo a trese pa Boneiru su desaroyo i pa bienestar di henter nos komunidat. Un di e interogantenan mas grandi for di aña 2010 tabata tokante e sistema di kuido pasobra promé ku 10-10-10 esaki tabata un di e áreanan mas defisiente i ku mas problema. E promé kambio den sektor di kuido a bini ora ku a establesé un sistema di kuido sosial, pues tur siudadano, sin distinshon di persona, a kuminsá disfrutá di e oferta di kuido públiko. Otro kambio grandi tabata ampliashon i modernisashon di hòspital San Francisco (Fundashon Mariadal) ku e tempu ei tabata un sentro di kuido chikitu, ku fasilidatnan hopi básiko, ku un kantidat di médiko i spesialista limitá i ku tiki kapasidat di kama. Awor akí hòspital di Fundashon Mariadal ta un sentro di kuido mas moderno, ku un variedat di spesialista i ku sufisiente kapasidat di kama. Pa ta honesto, e kambio den infrastruktura di kuido ta grandi i positivo.
Botika i laboratorio
Na aña 2010 Boneiru tabatin un poblashon di aproksimadamente 15.000 habitante. Den e tempu ei tabatin tres botika i un laboratorio. Aktualmente komo parti di e proseso di kambio i ku un poblashon di kasi 23.000 habitante tin 4 botika i dos laboratorio. Hopi siudadano ta di opinion ku servisio di e laboratorionan i e botikanan no ta sufisiente pa por atendé ku nesesidat di e poblashon aktual. Si nos ta konsiderá di un banda e intenshon firme pa sera BonLab i di otro banda e konstante kambionan di orario di e botikanan, por bisa ku den e dos áreanan akí tin fayonan grandi ku lamentabelmente di forma negativo ta afektá kalidat di bida di henter nos poblashon. Seramentu di BonLab sigur ta bai okashoná ku servisio di e laboratorio ku ta bai keda den funshon lo kai den otro. Sentralisashon den un lugá so ta bai tin un ekseso di demanda i fortifikashon di e monopolio komo konsekuensia. Den kaso di e botikanan no ta un sekreto ku e manera kon nan ta trahando awor akí ta kousa hopi molèster i malkontentu serka nan klientenan: tempu pa warda ta largu i kambio di orario sin previo notifikashon ta algu komun i poko funshonal loke ta trese hopi inkonveniensia kuné. Por bisa pues ku e botikanan i laboratorionan na Boneiru ta dos dolor di kabes hopi grandi pa nos poblashon.
Hopi kambio di spesialista
Huntu ku ampliashon i modernisashon di hòspital a bini tambe inkorporashon di personal nobo. Esaki tabata i ta nesesario i sigur poblashon di Boneiru ta gradesido pa esaki, pasobra awor nan por konta ku mas profeshonal i no manera antes tin ku warda simannan i hasta lunanan largu pa risibí tratamentu di spesialista ku tabata bini for di otro isla. Pero den e área spesífiko akí tambe nos poblashon tin keho: kontinuamente tin kambio di spesialista pasobra mayoria di nan ta bini for di Hulanda pa un periodo kòrtiku di 3 pa 6 luna. Konsekuensia di esaki ta ku pashèntnan ku malesa króniko, manera preshon haltu, suku, kurason etc., kada biaha ta haña un spesialista nobo. Kada biaha nan tin ku konta nan storia di nobo i kada biaha nan tin ku krea un relashon di konfiansa nobo pa nan sinti nan mes kómodo.
Komunikashon na idioma straño
Otro aspekto ku segun pashèntnan ta bay robes i kaminda nan tin hopi keho ta e idioma ku nan mester usa den konsulta ku spesialista. Na Boneiru tin un grupo konsiderabel ku no por papia hulandes òf ku no por papia hulandes sufisientemente bon pa por komuniká efektivamente ku un spesialista. Sigur nos hende grandinan no ta sinti nan mes konfortabel ora obligatoriamente nan tin ku papia hulandes. Un bon komunikashon ku un dòkter òf spesialista ta sumamente importante. Komunikashon mester ta simpel, direkto i klaro pa asina evitá tur posibilidat di malkomprondementu òf falta di informashon. Ta nesesario pa tur personal ku ta traha den hòspital por papia i komprondé por lo ménos papiamentu básiko. Tin kasonan konosí di hende ku ta duda pa bai dòkter òf ku simpelmente no ta bai mes pa e simpel hecho ku nan no ta kapas di por komuniká na hulandes.
Mehorá aksesibilidat na kuido
Konsiderando tur esaki nos tin ku reflekshoná urgentemente, pasobra nos ta papiando di temanan di salú i mester sigurá efektividat i kalidat di servisio i aksesibilidat pa tur hende na kuido. No ta akseptabel ku komo un munisipio spesial di Hulanda nos no tin mesun nivel di kuido ku Hulanda Oropeo tin. Nos komo siudadano mester alsa nos bos i eksigí ku ta skucha nos preokupashonnan. No ta sufisiente so pa bisa ku “nos ta parti di Hulanda”, pero ta nesesario tambe i ta nos derechi pa Boneiru tin un sistema di kuido ku por funshona manera debe ser. Un sistema aksesibel pa tur suidadano, un sistema den kual nos por sinti nos mes sigur. Si realmente nos ta stima Boneiru, nos mester sòru pa e kalidat di bida di tur siudadano ta bira kada dia mas mihó. Nos mester hasi i bini ku un diferensia!
Prospect-kandidaat op M21-lijst Carlos López – Natera:
ZORG MOET VOOR ELKE INWONER TOEGANKELIJK ZIJN
Kralendijk, 22 januari 2023 – Vanaf 2010 toen Boneiru onderdeel ging uitmaken van Nederland als bijzondere gemeente waren er hoge verwachtingen in verband met de veranderingen die deze status zou brengen voor de ontwikkeling van Bonaire en voor het welzijn van de hele samenleving. Eén van de grootste vraagtekens sinds 2010 betrof het zorgsysteem omdat vóór 10-10-10 dit één van meest gebrekkige en problematische gebieden was. De eerste verandering in de zorgsector kwam met het instellen van een sociaal zorgsysteem, waarbij alle burgers, zonder onderscheid des persoons, konden gaan genieten van het publieke zorgaanbod. Een andere grote verandering was de uitbreiding en modernisering van het ziekenhuis van Fundashon Mariadal, dat in die tijd nog een klein zorgcentrum was, met heel basale voorzieningen, een beperkt aantal medici en specialisten en een kleine beddencapaciteit. Momenteel is het ziekenhuis van Fundashon Mariadal een modern zorgcentrum, met een verscheidenheid aan specialisten en voldoende beddencapaciteit. Toegegeven moet worden dat de verandering in de infrastructuur van de zorg groot en positief is.
Apotheken en laboratoria
In 2010 telde Bonaire ongeveer 15.000 inwoners. In die tijd waren er drie apotheken en één laboratorium. Als onderdeel van het veranderingsproces en met een bevolkingsaantal van bijna 23.000 inwoners zijn er momenteel vier apotheken en twee laboratoria. Veel inwoners zijn van mening dat de dienstverlening van de laboratoria en de apotheken niet voldoende zijn om tegemoet te kunnen komen aan de behoeften van de huidige bevolking. Als wij van de ene kant de vastbeslotenheid om BonLab te sluiten in ogenschouw nemen en aan de andere kant de constante wijzigingen in openingstijden van de apotheken, kunnen wij stellen dat op deze twee gebieden grote fouten worden gemaakt die helaas op negatieve wijze de kwaliteit van leven van de hele bevolking aantasten. De sluiting van BonLab gaat er ongetwijfeld voor zorgen dat de dienstverlening van het laboratorium dat overblijft, in elkaar gaat storten. Centralisatie op één enkele plek zal een excessieve vraag en versterking van de monopolie ten gevolge hebben. In het geval van de apotheken is het geen geheim dat de huidige werkwijze veel overlast en irritatie veroorzaakt bij de cliënten: lange wachttijden en wijziging van openingstijden zonder voorafgaand bericht zijn gemeengoed geworden en ze zijn bovendien weinig functioneel wat veel ongemak met zich meebrengt. Er kan dus gesteld worden dat de apotheken en de laboratoria op Bonaire onze bevolking veel hoofdpijn bezorgen.
Wisselende specialisten
Met de uitbreiding en modernisering van het ziekenhuis moest natuurlijk ook nieuw personeel aangetrokken worden. Dit was en is noodzakelijk en de Bonairiaanse bevolking is hier zeker dankbaar voor, omdat zij nu op meer professionals kunnen rekenen en niet meer wekenlang of zelfs maandenlang hoeven te wachten op behandeling door specialisten die van de andere eilanden moeten komen. Maar ook op dit specifieke terrein hebben onze inwoners klachten: de specialisten worden constant afgewisseld omdat de meesten voor een korte periode van 3 tot 6 maanden uit Nederland komen. Het gevolg hiervan is dat patiënten met chronische ziekten, zoals hoge bloeddruk, suikerziekte, hartaandoeningen enz., elke keer weer een nieuwe specialist krijgen. Elke keer weer moeten ze hun verhaal opnieuw vertellen en elke keer weer moeten ze een nieuwe vertrouwensband opbouwen om zich op hun gemak te kunnen voelen.
Communicatie in een vreemde taal
Een ander aspect waar het volgens de patiënten helemaal fout loopt en waar er veel klachten over zijn is de taal. Op Bonaire is er een aanzienlijke groep die het Nederlands niet of niet voldoende beheerst om effectief met een specialist te kunnen communiceren. Zeker onze ouderen voelen zich niet op hun gemak als zij verplicht Nederlands moeten praten. Een goede communicatie met een arts of een specialist is van het grootste belang. De communicatie moet eenvoudig, direct en duidelijk zijn om de kans op misverstanden of een gebrek aan informatie te voorkomen. Het is noodzakelijk dat al het personeel dat in het ziekenhuis werkt minstens basis-papiamentu kan praten en begrijpen. Er zijn gevallen bekend van mensen die erover twijfelen om naar de dokter gaan of zelfs helemaal niet gaan omdat zij niet in staat zijn om in het Nederlands te communiceren.
Betere toegankelijkheid tot zorg
Dit alles in aanmerking nemend is urgente bezinning nodig, omdat wij het over gezondheidsthema’s hebben en dus de effectiviteit en kwaliteit van de dienstverlening en de toegankelijkheid tot zorg voor iedereen zeker gesteld moet worden. Het is niet aanvaardbaar dat wij als bijzondere gemeente van Nederland niet hetzelfde niveau van zorg hebben als Europees Nederland. Als burgers moeten wij onze stem verheffen en eisen dat er naar ons geluisterd wordt. Het is niet alleen voldoende om te roepen dat wij ‘deel van Nederland zijn’, maar het is ook nodig en wij hebben er recht op dat Bonaire een zorgsysteem heeft dat kan functioneren zoals het hoort. Een systeem dat toegankelijk is voor alle inwoners, een systeem waarbinnen wij ons veilig kunnen voelen. Als wij werkelijk van Bonaire houden, moeten wij ervoor zorgen dat de kwaliteit van leven van alle burgers elke dag beter wordt. Wij moeten het verschil uitmaken!
