Ministerio di Salú, Medio Ambiente i Naturalesa (GMN) ta sigui informá tokante di e malesa di Monkeypox, kual tambe ta ser yamá “apenpokken”.
Otro kaso probabel di Monkeypox na Kòrsou
Dia 9 di september 2022, a detektá un segundo kaso probabel di Monkeypox na Kòrsou. Ta trata di un persona ku no tin historia di biahe, di kual e promé tèst a sali positivo pa e vírùs di Monkeypox. E resultado aki mester keda konfirmá via un segundo test di laboratorio, pa por definitivamente klasifiká e segundo kaso aki komo unu konfirmá. Mirando ku e persona no tin historia di biaha, ta trata posiblemente di transmishon lokal. E persona ta aktualmente den isolashon. Departamento di Epidemiologia (EPI) i departamento di Infectieziektebestrijding (IZB) di Servisio di Salú Públiko di Kòrsou (UO G&Gz, ántes GGD) ta sigi hasi tur e trámitenan nesesario pa kontené transmishon di e vírùs aki di hende pa hende mas tantu posibel.
Kontagio ku Monkeypox ta sosodé di hende pa hende pa medio di kontakto direkto (íntimo) ku un persona ku ta infektá. Kontagio ta sosodé prinsipalmente dor di kontakto ku “slijmvliezen” òf e bralnan òf herida riba kueru di un persona infektá ora ta mishi, karisia, brasa, sunchi i/òf tene relashon seksual (oral, vaginal i/òf anal). Kontagio por tuma lugá tambe dor di paña i/òf laken kontaminá.
Pa prevení kontagio ku Monkeypox ta importante pa evitá kontakto direkto ku un persona infektá òf hende malu. Ta bon pa enfatisá ku interkambio seksual ku diferente pareha, di kualkier sekso, ta un komportashon di riesgo. E konseho primordial ta pa limitá aktividatnan kaminda tin interkambio seksual ku diferente pareha di kualkier sekso. E uso di protekshon (kondon) durante di interkambio seksual ku un persona infektá, no ta evita kontagio ku Monkeypox.
Ministerio di GMN ta pidi komunidat di Kòrsou pa ta kouteloso i pa ta alerta pa síntomanan ku por ta relatá na Monkeypox. Ta importante pa un persona ku tin síntomanan ku por ta relatá na Monkeypox, tuma kontakto ku su dòkter di kas pa e por hasi e tèstnan nesesario i hasi e diagnóstiko korekto.
Pa mas informashon di Salubridat, Medio Ambiente i Naturalesa “like” nos Facebook page “Ministry of Health Curacao”.
Kiko ta Monkeypox i posibel síntomanan
Monkeypox ta un malesa kousá pa un vírùs ku prinsipalmente ta manifestá su mes na e parti wèst i parti sentral di Afrika. E ta kategorisá komo un vírùs ku ta kousa síntomanan leve. Muchanan, hende muhé na estado i personanan ku un sistema immunlógiko suak (komprometé) dor di malesa, tratamentu pa un malesa òf uso di sierto remedi, ta keda konsiderá komo gruponan di riesgo, serka kual e vírùs por ta peligroso.
E malesa ta kuminsá ku e siguiente síntomanan:
– Keintura;
– Doló di kabes;
– Doló di múskulo, kurpa;
– “lymfeklieren” hinchá;
– Kalafriu;
– Kansansio.
Despues di 1 pa 3 dia ku e síntomanan aki manifestá, ta aparesé un “uitslag” (rash) kual ta kuminsá den mayoria kaso na kara i ta ekspandé bai henter kurpa. E rash ta kuminsá komo un flèk i despues e flèknan ta transformá bira bral. Despues ku e bralnan seka (i krea un kapa; kaska) nan te keda 2 pa 3 siman pa despues e bralnan seku (kaska) aki kai.
Monkeypox por wòrdu fásilmente konfundí ku otro malesanan manera entre otro sende paga (waterpokken). P’esei ta importante pa un persona ku tin síntomanan ku por ta relatá na Monkeypox of si un persona tabata den kontakto direkto ku un persona ku a test positivo pa Monkeypox virus, tuma kontakto ku bo dòkter di kas pa e por hasi e tèstnan nesesario i hasi e diagnóstiko korekto. Den kaso ku un persona tèst positivo pa Monkeypox, e persona tin ku bai den isolashon te na momento ku e no tin niun bral seku (kaska) mas riba su kurpa (esaki ta tuma mas òf ménos 21 dia for di e promé manifestashon di e malesa).