News

Elizangela Farro-Croes: Autismo ta un defecto of un regalo special?

/* custom css */
.tdi_9.td-a-rec{
text-align: center;
}.tdi_9 .td-element-style{
z-index: -1;
}.tdi_9.td-a-rec-img{
text-align: left;
}.tdi_9.td-a-rec-img img{
margin: 0 auto 0 0;
}@media (max-width: 767px) {
.tdi_9.td-a-rec-img {
text-align: center;
}
}

Hopi ta mir’e como un regalo y te hasta un bendicion. E comunidad internacional di autismo cada biaha ta crece mas y nan ta contra pa uza e termino aki (syndroom di Asperger) pa nombra y clasifica nan trastorno.

/* custom css */
.tdi_8.td-a-rec{
text-align: center;
}.tdi_8 .td-element-style{
z-index: -1;
}.tdi_8.td-a-rec-img{
text-align: left;
}.tdi_8.td-a-rec-img img{
margin: 0 auto 0 0;
}@media (max-width: 767px) {
.tdi_8.td-a-rec-img {
text-align: center;
}
}

Nan ta basa nan decision riba e hecho cu:

– A experimenta solamente cu mucha homber, pasobra segun e dokter pediatra Hans Asperger na aña 1944, cu mucha muhe NO por tin autismo. 

– Nan (e comunidad autista) no ta di acuerdo pa bisa cu autismo ta un syndroom, pero mas bien un trastorno.

– Autismo ta un spectrum. No ta existi leve/grave, mas/menos, superior/inferior a base di inteligencia so.

Den e prome edicion tocante autismo, a trata cu antes tabata clasifica autismo den: autismo clasico, Asperger, PDD-NOS. Awo nos conoce e spectrum di autismo.

Pero kico ta un spectrum? Dicon ta uza esaki pa describi autismo? E palabra spectrum ta pa señala cu autismo ta existi den diferente forma di aparicion y e grado di cierto caracteristica ta varia.

Tin algun caracteristica cu e autistanan por tin en comun, pero cada un ta experencia esaki na un diferente manera y den diferente grado. 

Algun ehempel ta: 

A. Limita den socialisa y comunica

B. Dificultad pa procesa informacion

C. Ripiti cierto patronchi.

Pero segun Asperger cu mucha muhe no por tin autismo? Autismo no ta distingui entre mucha muhe y mucha homber. Pero asina mes tin mas mucha homber cu ta ricibi nan diagnostico. Tambe por bisa cu nan por ricibi e diagnostico na un edad hopi hoben compara cu un mucha muhe. Desde 24 luna (2 aña) ya caba por duna un diagnostico confiabel pa autismo. E ta mas importante pa por reconoce retraso den nan desaroyo social y emocional, pa por ofrece ayudo apropia na tempo.

Cerca mucha muhe autismo ta caracterisa su mes diferente. Di naturalesa tin expectativa cu mucha muhe ta miho den interactua, socialisa y comunica. Di chikito ta siña e mucha muhe con pa adapta su mes na su ambiente y di e manera aki ta disimula nan autismo. Esaki nos ta yama masking. E consecuencia ta cu ta descubri e autismo cerca e mucha muhe laat y hopi biaha nunca mes.

Den sociedad mi por ta mi mes?

Djis imagina bo a bay Festival di buki cu bo yiu. Bo ta topa un mama cu un mucha colga na su pia ta grita y morde paso e mucha no por cu tanto zonido. E ta tapa su horea. Kico ta bo prome impresion?

E mucha aki ta manda na cas! E mama no a cria su yiu bon!

Nos ta biba unda cu ta existi hopi taboo. Mayor ta obliga pa bisa cu su yiu tin autismo n’e mayornan di e amigonan di su yiu? Of esaki lo pone cu nan ta bay kibra e amistad?

Bo yiu ta den su pubertad y ta desea pa bo respeta su privacidad. Bo ta laga den bo yiu su man ken e ta confia cu e tin autismo?

Imagina atrobe cu den un combersacion riba caya ta bin dilanti cu bo yiu hoben tin autismo. E persona ta bira wak bo yiu y comenta: “Pero, bo no ta mustra autista!” Algo cu den su parecer no por causa ningun daño. E ta un elogio? P’e persona hoben aki, e ta un insulto den bachi di bon manera. Con segun bo un persona cu autismo ta mustra?

Pa e relato completo, busca bo edicion di Trempan di awe.

Autism signs infographic for parent. Mental health disorder in child. Weird behavior such as repititive movement. Isolated flat vector illustration

/* custom css */
.tdi_10.td-a-rec{
text-align: center;
}.tdi_10 .td-element-style{
z-index: -1;
}.tdi_10.td-a-rec-img{
text-align: left;
}.tdi_10.td-a-rec-img img{
margin: 0 auto 0 0;
}@media (max-width: 767px) {
.tdi_10.td-a-rec-img {
text-align: center;
}
}

Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *