Geachte aanwezigen,
Vandaag zal mijn toespraak in de context zijn van de Eilandsraadverkiezingen die in maart volgend jaar gehouden worden. Ik ga proberen te praten vanuit het oogpunt van de noden van het volk en niet vanuit de gedachten die ik heb over hoe Bonaire in de komende jaren moet zijn. Ik ga een politieke campagne in waarin ik, en samen met mij al onze kandidaten en bestuurders van M21, de bevolking ga vragen om ons hun steun en vertrouwen te geven om in de eerste plaats ons volk te vertegenwoordigen in de Eilandsraad en op basis daarvan een Bestuurscollege aan te wijzen die Bonaire in de komende vier jaar moet gaan besturen.
Dit is de reden waarom ik de periode in de Eilandsraad die nu aan het aflopen is gebruikt heb en nog steeds gebruik om zo goed mogelijk aan te voelen, te luisteren, te zien en te ervaren wat nou werkelijk de noden van dit volk zijn. Wat ik het meest wil benadrukken is mijn oogmerk en het oogmerk van M21 voor 2023 en verder. Wij willen vooruit kijken en vaststellen waar wij willen zijn tot aan 2027 als de nieuwe periode voor de Eilandsraad die volgend jaar begint, ten einde komt.
Het magische woord voor vandaag is het woord WIJ. Bonaire is niet ik en Bonaire is niet M21, maar Bonaire is WIJ. WIJ zijn het die beslissen hoe Bonaire moet zijn, WIJ zijn het die beslissen wat wij willen of niet willen dat op ONS eiland moet gebeuren. WIJ zijn het die ONZE kinderen moeten opvoeden en vormen op basis van de normen en waarden die WIJ als Bonairianen belangrijk vinden. WIJ zijn het die beslissen door welke ontwikkeling WIJ Bonaire willen zien gaan om Bonaire uniek, authentiek te houden en met een gedrag dat overal ter wereld geroemd wordt. WIJ gaan een tijdperk in waarin WIJ niet langer met de vinger naar elkaar wijzen, maar waarin WIJ ONZE eigen verantwoordelijkheid gaan dragen en het Bonaire opbouwen dat WIJ voor ONSZELF willen en voor ONZE kinderen in de toekomst.
En geloof mij, om dit Bonaire te bereiken, moeten wij vandaag beginnen bij de basis van ons volk. De basis van ons volk bestaan uit achtereenvolgens het Bonairiaanse gezin, de Bonairiaanse opvoeding thuis en op school, de geestelijke vorming en ten slotte de Bonairiaan in de wijk die samen Bonaire als geheel vormen. Het fundament van dit alles is onze BONAIRIAANSE CULTUUR die onmisbaar is om als Bonairiaan te kunnen overleven. Door de Bonairiaanse cultuur wordt de Bonairiaan herkend en realiseert iedereen zich dat de Bonairiaan uniek is. Mijn inzet en die van M21 is dus dat WIJ samen het Bonaire gaan heropbouwen, dat wij van kinds af aan hebben leren kennen en dat wij van onze ouders en grootouders hebben geërfd. En niet alleen met mijn inzet en die van M21, maar wij willen dit tevens concreet realiseren, door het creëren van structuren en beschikbaar stellen van fondsen om dit te dragen en te verwerkelijken. Hiermee introduceer ik dan ook de slogan waarmee M21 campagne gaat voeren en die in de komende periode de politieke hymne moet worden in alle hoeken en huizen van Bonaire.
MET HART VOOR HET VOLK VAN BONAIRE
Ons hart klopt voor ons volk. Dit is geen loze kreet, maar Bonaire moet een eiland worden waar het fijn is om te wonen, waar wij 24 uur per dag willen zijn en waar ook toeristen en bezoekers graag willen zijn. Daarom gaat M21 haar blik richten op en haar inzet wijden aan het transformeren van onze wijken in plekken waar het werkelijk aangenaam is om te wonen en er 24 uur per dag door te brengen. Om dit te realiseren gaan wij onze wijken zodanig inrichten dat zij aangenaam worden voor MENSEN om te wonen. Onze wijken moeten hun infrastructuur op orde hebben, er moeten voorzieningen zijn waar alle wijkbewoners gebruik van kunnen maken, ze moeten veilig zijn. Kortom, onze wijken moeten een gezonde omgeving bieden om te wonen.
Een gezonde omgeving is een omgeving die door de MENS als aangenaam wordt ervaren, een omgeving die de MENS uitnodigt om zich gezond en netjes te gedragen, een omgeving die een gezond leven stimuleert.
Bij een gezonde omgeving gaat het concreter gezegd om:
- Schone en veilige wijken.
- Mogelijkheden voor de MENS om te bewegen en aan sport te doen.
- Wijken waar MENSEN kunnen fietsen, wandelen, joggen en overal vandaan makkelijk toegankelijk (openbaar vervoer).
- Wijken met voorzieningen waar mensen elkaar kunnen ontmoeten.
- Wijken die rekening houden met de behoeften van specifieke groepen, zoals ouderen, mensen met chronische aandoeningen, mensen met een beperking, mensen met een laag inkomen.
- Wijken met een goed verzorgd milieu ten behoeve van de mens.
- Wijken met voldoende groene gebieden waar de natuur goed verzorgd wordt.
- Wijken met voldoende duurzame woningen die betaalbaar zijn voor alle groepen mensen.
- Wijken waar een gevarieerd aanbod aan faciliteiten geboden wordt, zoals woningen, scholen, winkels, ruimte voor cultuuruitingen, bedrijven, ruimte om aan sport te doen enz. Dit alles ten dienste van de MENS.
Wijken met een gezonde omgeving houden dus rekening met zowel het fysieke als het sociale aspect. Met deze visie kunnen wij samen de authentieke Bonairiaanse deugden realiseren, zoals gezongen door Popo Ricardo in ‘Boneiru, e splendor den Antia’ (Bonaire, de pracht van de Antillen) met de volgende tekst: Wij zijn niet rijk, maar zeker ook niet arm. Onze rust is de grootsheid van ons volk. Rechtschapenheid is het kenmerk van Bonaire. Een paradijs van eeuwige rust en goede wil.
Ik heb al gezegd dat het magische woord in ONZE visie WIJ zal zijn. De visie dus met betrekking tot onze wijken kan alleen slagen als WIJ allen samen de handen uit de mouwen steken. Om dit te bereiken zal M21 een beleid creëren met hiervoor beschikbare fondsen zodat dit gerealiseerd kan worden.
Participatie is belangrijk!
Een essentieel onderdeel is participatie van de mens. De mens, de burger moet zich Bonairiaan voelen. Voor M21 is de Bonairiaan iedereen die op dit eiland woont, die bijdraagt en deelneemt aan de ontwikkeling van ons eiland. Er moeten structuren gecreëerd worden en fondsen beschikbaar gesteld worden zodat de burger actief kan deelnemen aan de ontwikkeling van zijn/haar wijk.
Ook de actieve participatie van onze jongeren is ontzettend belangrijk. Er moeten structuren gecreëerd worden waardoor jongeren op actieve wijze hun bijdrage kunnen leveren aan ideeën en oplossingen. Jongeren zijn onze toekomst en ze moeten zich betrokken voelen bij besluiten met betrekking tot hun toekomst.
Met dit compromis en met onvermoeibare inzet zullen wij krachtige en gezonde wijken opbouwen en hiermee een krachtig en gezond Bonaire dat gereed zal zijn om meer verantwoordelijkheden op zich te nemen dan wat wij nu hebben. Hiermee ben ik aan een andere speerpunt gekomen voor de komende campagne, en dat is:
Onze relatie met Nederland
Onze relatie met Nederland moet gebaseerd zijn op het dragen van onze verantwoordelijkheid. Op het moment dat wij onze verantwoordelijkheid dragen, kunnen wij Nederland wijzen op haar verantwoordelijkheid. Belangrijk is dat het initiatief van ONS uit moet gaan. En met ONS bedoelt M21 dat alle groeperingen de kans moeten krijgen om hun bijdrage te leveren voor wat betreft de toekomst van ons eiland. M21 zal concreet een gemengde commissie van staatkundige deskundigen instellen, zowel lokaal als internationaal, om een document te creëren die wij kunnen gebruiken om redelijke politieke besluiten te kunnen nemen die op duurzame wijze ten goede komen van de bevolking. En dat politieke besluit zal gedragen moeten worden door een grote meerderheid van de Bonairiaanse samenleving.
Het einddoel moet zijn: de grote doelstelling van het stimuleren en bevorderen van een duurzame sociaal-economische ontwikkeling dienen, waarbij voorspoed en een goede kwaliteit van leven voor al onze mensen gecreëerd worden en waarbij niemand uitgesloten wordt. Een samenleving waarin wij het maximale van onze aanwezige potentieel en talenten exploiteren, terwijl wij onze beperkingen erkennen, waarvoor wij op grond van wederzijds respect onze broeders/zusters in het Rijk zullen benaderen voor hulp.
In dit kader zal onze speerpunt gebaseerd zijn op de basisbehoefte van elk mens, en dat is:
Het produceren van ons eigen voedsel
M21 zal extra aandacht gaan geven aan de primaire sector binnen onze samenleving en dat is de sector die voedsel produceert. Hier bedoelen wij het planten met een gerichte diversiteit, veeteelt ook in gediversifieerde vorm en visserij. M21 zal een basisinkomen creëren voor iedereen die voor een van deze branches kiest als zijn/haar beroep. Hiermee wil M21 de kwaliteit van de sector verhogen door middel van het garanderen van een basisinkomen voor de beoefenaars, maar zal tevens met opleidingen komen in moderne technieken om deze beroepen uit te oefenen. M21 zal zeker het volgende stimuleren:
- Een wetenschappelijk kennis- en onderzoekscentrum voor wat betreft onze eigen planten en ons potentieel om ons eigen voedsel lokaal te produceren.
- Coöperativisme op productiegebieden.
- Met Nederland als nr 2 van de wereld op het gebied van voedselproductie, zal Nederland hier bij ons moeten investeren om ons te helpen minder afhankelijk te worden van het importeren van ons voedsel uit het buitenland en daarmee een substantiële bijdrage leveren aan het beheren van onze kosten van levensonderhoud.
- Op langere termijn kan onze hubfunctie tussen Europa en het Amerikaanse vasteland van toegevoegde waarde zijn op dit gebied.
Naast het zich op agressieve wijze inzetten voor deze ontwikkeling, door middel van het beschikbaar stellen van lokale fondsen, maar ook door op zoek te gaan naar buitenlandse fondsen, wil M21 verder in de komende bestuursperiode de volgende punten lanceren.
Diversificatie van onze economie
Hoewel wij toerisme erkennen als een belangrijke pijler van onze economie in de ruimste zin van het woord, heeft de ervaring met de pandemie en welke andere kalamiteit dan ook ons geleerd, dat wij niet alle eieren in één enkele doos moeten zetten. Wij moeten diversificeren om minder kwetsbaar te zijn. M21 zal een investeringsbeleid willen creëren die gericht is op het naar buiten gaan en zoeken naar economische activiteiten die overeenkomen met de keuze van Bonaire om haar authenticiteit te behouden en deze uniek te maken.
Duurzame energie – gegarandeerde en betaalbare energie
In dit kader zal M21 druk blijven uitoefenen om de energieproductie op Bonaire naar minimaal 90% hernieuwbare energie te brengen, dus via de zon, de wind en andere hulpbronnen die de natuur ons biedt. Ons eiland heeft een overvloed aan hernieuwbare energie, er moet beleid komen dat gericht is op het voordeel hieruit halen zodat de mens over betaalbare energie kan beschikken voor dagelijks gebruik:
- Bonaire positioneren als een ‘showcase’ op dit gebied.
- Investeringen op dit gebied moeten beschouwd worden als economische stimulans die meehelpt de armoede te bestrijden.
- Onderzoekscentrum voor hernieuwbare energie.
- Lokale productie van hernieuwbare energie.
- Intelligent netwerk (Smart Grid) die gedecentraliseerde productie mogelijk maakt.
Geachte aanwezigen, ik zou deze middag kunnen vullen met een groot aantal ideeën die ik zou willen realiseren, maar ik heb aan het begin gezegd dat niet ik belangrijk ben, maar datgene wat werkelijk bij onze bevolking leeft. En daar is het waar ons hart klopt, daar leggen wij ons oor te luisteren, wij willen samen in de wijken zijn; om de realistische wensen van de inwoners werkelijkheid te maken. En laten wij niet een belangrijk ding vergeten. Het volk geeft ons 4 jaar. 4 jaar is 4 keer 365 dagen wat neerkomt op 1460 dagen. Daar gaan 4 x 52 zondagen van af en nog 1/3 deel van 1460 is 487 dagen. Dat is het aantal uren dat ik slaap om lichaam en geest rust te geven. Dan blijven er dus over 1460 min 208 min 487 dagen is 765 effectieve dagen om te werken als volksvertegenwoordiger of bestuurder. Dit is de realiteit en met deze realiteit moet ik werken en beloven waar ik in werkelijkheid aan kan voldoen. Besturen is een proces dat eeuwig zal blijven voortduren zolang Bonaire bestaat. En als wij in elke bestuursperiode samen een stukje beter Bonaire opbouwen, kunnen wij er zeker van zijn dat wij uiteindelijk het Bonaire van onze dromen zullen bereiken, het Bonaire dus waar iedereen:
- Gelijke kansen heeft om zijn/haar potentieel en talenten maximaal te ontwikkelen.
- Ruimte heeft om te wonen zonder enige vorm van discriminatie, een inclusieve samenleving dus.
- Een baan heeft om in zijn bestaan te voorzien en van degenen die van hem/haar afhankelijk zijn.
- Solidair is om te garanderen dat degenen die niet in hun eigen bestaan kunnen voorzien een inkomen hebben waar zij op fatsoenlijke wijze van kunnen leven en waar wij armoede tot aan de wortels zullen bestrijden.
- Toegang heeft tot collectieve voorzieningen, zoals goed onderwijs, goede volksgezondheid en veiligheid van personen en eigendommen.
- Zijn/haar sportieve, culturele en professionele talenten kan ontwikkelen in de ruimste zin van het woord.
- Ruimte heeft om zijn fundamentele rechten van de mens uit te oefenen met alleen beperkingen die in de wet verankerd zijn. Een samenleving dus gebaseerd op een democratische rechtsstaat.
Dit is het Bonaire van ‘Land van Zon en Zachte Wind’, het paradijs waar rust en vrede heerst, waar rechtschapenheid ons kenmerk is en dat daardoor ons gedrag overal geroemd wordt. Het krachtige Bonaire die haar eigen lot en haar eigen ontwikkeling heeft gemarkeerd, gebaseerd op haar eigen kracht, toewijding en pact om onze eigen verantwoordelijkheid te dragen voor ons eiland en onze samenleving.
Dít is het verschil dat M21 samen met de Bonairiaanse bevolking wil uitmaken zodat wij werkelijk met verheven stem kunnen zeggen: IK BEN EEN BONAIRIAAN, niet omdat ik hier geboren ben, maar omdat ik alles heb gegeven wat ik héb, wat ik bén en wat ik kán om de samenleving waar ik deel van uitmaak groot te maken.
GOD ZEGENE BONAIRE, GOD ZEGENE ONS VOLK
Met hart voor het volk van Bonaire
Uw dienaar!
