Cft: “Sòru pa aprobá presupuesto na tempu”
Philipsburg – Den kòmbersashonnan resien Kolegio di supervishon finansiero Kòrsou i Sint Maarten (Cft) a urgi Sint Maarten pa aprobá e kambio di presupuesto 2022 i e presupuesto 2023 riba término kòrtiku. E kambio di presupuesto 2022 ta enserá un montante di ANG 15,4 mion pa invershon, pa kua Sint Maarten ke hasi uso di e registrashon koriente di Hulanda. Invershonnan dirigí ta duna un kontribushon na kresementu ekonómiko duradero. Mas aleu e Lei di Reino tokante di supervishon finansiero pa Kòrsou i Sint Maarten ta indiká ku promé ku 15 di desèmber 2022 Sint Maarten mester tin un presupuesto 2023 aprobá. E presupuesto ei mester tin un ekilibrio riba e servisio ordinario.
Ekonomia di Sint Maarten a krese den 2021 ku 8 porshento. Fondo Monetario Internashonal ta premirá pa aña 2022 un kresementu ekonómiko di 7,5 porshento. E rekuperashon di turismo ta e motibu prinsipal tras di e kresementu ekonómiko aki. Den e próksimo añanan Sint Maarten lo mester usa e rekuperashon ekonómiko pa pone finansa públiko na òrdu i kumpli ku su obligashon di paga debe.
Presupuesto 2022 i 2023
Den yüni Sint Maarten a proponé un kambio den e presupuesto di 2022. Ku esaki a resdusí e défisit riba e servisio ordinario te ANG 99 mion. For di e ehekushon di 2022 ta resultá ku e entradanan i e gastunan ta desaroyando di un forma mas favorabel. Konseho di Minister di Reino resientemente a determiná ku pa 2022 ta permití un défisit di ANG 40 mion riba e servisio ordinario. Den 2022 Sint Maarten a risibí 24 mion di sosten di likides. Konseho di Minister di Reino tambe a stipulá ku den 2023 mester yega na ekilibrio riba e servisio ordinario. Den 2025 Sint Maarten mester paga un fiansa di ANG 73,5 mion. Pa e motibu ei ta di importansia pa e pais realisá surplus den añanan 2024 i 2025. Segun e Lei di Reino tokante di supervishon finansiero pa Kòrsou i Sint Maarten promé ku 15 di desèmber 2022 mester tin un presupuesto aprobá. Sint Maarten a indiká ku e lo entregá mas lihé posibel un proyekto di presupuesto 2023 na Parlamento, pa e presupuesto por keda aprobá mas lihé posibel.
Invershonnan
Te ainda Sint Maarten a hasi invershonnan mínimo for di servisio di kapital den aña 2022. E kambio di presupuesto di 2022 ta enserá un montante di ANG 15,4 mion na invershon, di kua ANG 10 mion ta pa infrastruktura di kaya. Invershonnan dirigí ria tereno di infrastruktura ta duna un kontribushon na kresementu ekonómiko duradero. Pa e invershonnan aki Sint Maarten ke hasi uso di e registrashon koriente di Hulanda. P’esei Cft ta insistí serka Sint Maarten pa e pais aprobá e kambio di presupuesto 2022 rápidamente, ya por kuminsá start e prosedura aki. Den aña 2023 i e añanan despues tambe Sint Maarten ke hasi inverson. E invershonnan riba e servisio di kapital mester kuadra ku e invershonnan pa kua tin finansiamentu di e fondo fiduciario. Cft a urgi Sint Maarten pa bini ku un planifikashon di invershon di mas aña i pa Sint Maarten hasi uso di e eksperiensianan ku Banko Mundial i e Ofisina di Programa Nashonal di Rekonstrukshon na momento di hasi kontratashon,.
Subida di entrada di impuesto
Ku aproksimadamente 17 porshento di e produkto interno bruto (GDP), internashonalmente mirá e entradanan di impuesto di Sint Maarten ta abou. Sint Maarten mester subi e entradanan di impuesto, pa e por generá surplusnan. Cft a konsehá Sint Maarten pa e hasi lihé ku introdukshon di un impuesto pa casino i un impuesto riba benta pa importashon privá di produktonan. Tambe Sint Maarten ta implementando impuesto riba estadia pa esnan ku ta hür kas ku turista. Durante di kòmbersashonnan ku Minister di Finansa i e Grupo di Guia di Transformashon Fiskal, Cft a enfatisá ku modernisashon di e sistema di impuesto i di e Servisio di Impuesto ta nesesario pa por mehorá kumplimentu ku pago di impuesto.
Kuido i seguridat sosia
Den 2022 Sint Maarten a dal e promé pasonan pa por realisá ekonomisashon den e sistema di kuido. A subi e límite di suèldo di ZV/OV i ta implementá e lei tokante di introdukshon di remedi genériko. Cft a papia ku e Minister di Salubridat Públiko, Desaroyo Sosial i Labor tokante di e reformanan planeá i e importansia di un pronósiko realístiko di mas aña. Cft ta konsehá Sint Maarten pa implementá pronto e reformanan nesesario, pa asina ei redusí e défisitnan den e fondonan di kuido i pa evitá ku e país mester kontribuí strukturalmente na e fondonan di kuido. Un ehèmpel ta ku e kontribushon propio di e empleadonan públiko mester kuadra mas ku esnan di sektor privá.
Maneho finansiero
Sint Maarten ta hasiendo progreso ku mehoramentu di su maneho finansiero i aprobamentu di kuentanan anual. Sint Maarten a eliminá retraso den e kuentanan anual i a limpia vários kuenta (transitorio). Lo aprobá e kuentanan anual di añanan 2019 i 2020 den novèmber 2022. Revisamentu di e proseso presupuestario ta finalisá i lo terminá un análisis di e prosesonan di trabou finansiero riba término kòrtiku. Cft ta enfatisá kon importante ta pa implementá e prosesonan di trabou revisá mas lihé posibel i salvaguardiá esakinan den un struktura. Di e manera aki por mehorá kalidat di e maneho finansiero den forma struktural. Ta premirá ku fin di 2022 lo aprobá e kuenta anual di 2021.
Riba 25, 26 i 27 di òktober 2022 miembronan di Cft a hiba kòmbersashon ku Gobernador, Konseho di Minister, Minister di Finansa, Minister di Salubridat Públiko, Desaroyo Sosial i Labor i komishon finansiero di Parlamento di Sint Maarten. Cft a kòmbersá tambe ku representantenan di e Grupo di Guia di e fondo fidusiaro pa rekonstrukshon, Grupo di Guia di Transformashon Fiskal, Grupo di Guia Maneho Finansiero i e Órgano Ehekutivo di Seguro Sosial i di Seguro Médiko.
Cft: “Zorg voor een tijdige vaststelling van de begroting”
Philipsburg – Het College financieel toezicht Curaçao en Sint Maarten (Cft) heeft in recente gesprekken met Sint Maarten erop aangedrongen dat de begrotingswijziging 2022 en de begroting 2023 op korte termijn worden vastgesteld. De begrotingswijziging 2022 bevat een bedrag van ANG 15,4 miljoen aan investeringen, waarbij Sint Maarten gebruik wil maken van de lopende inschrijving door Nederland. Gerichte investeringen leveren een bijdrage aan een duurzame economische groei. Verder geeft de Rijkswet financieel toezicht Curaçao en Sint Maarten aan dat Sint Maarten voor 15 december 2022 een vastgestelde begroting 2023 moet hebben. Deze begroting dient een evenwicht op de gewone dienst te hebben.
De economie van Sint Maarten groeide in 2021 met 8 procent. Het Internationaal Monetair Fonds verwacht voor 2022 een economische groei van 7,5 procent. De groei wordt grotendeels veroorzaakt door het herstel van het toerisme. Sint Maarten zou dit economisch herstel de komende jaren moeten benutten om de overheidsfinanciën op orde te brengen en aflossingsverplichtingen na te komen.
Begroting 2022 en 2023
Sint Maarten stelde in juni een wijziging voor op de begroting 2022. Hiermee werd het tekort op de gewone dienst teruggebracht tot ANG 99 miljoen. Uit de uitvoering over 2022 blijkt dat de baten en lasten zich gunstiger ontwikkelen. De Rijksminsterraad heeft onlangs bepaald, dat voor 2022 een tekort op de gewone dienst van ANG 40 miljoen is toegestaan. Sint Maarten heeft in 2022 ANG 24 miljoen aan liquiditeitssteun ontvangen. Tevens heeft de Rijksministerraad aangegeven dat in 2023 een evenwicht op de gewone dienst gerealiseerd moet worden. Sint Maarten moet in 2025 een lening van ANG 73,5 miljoen aflossen. Het is daarom van belang dat het land in 2024 en 2025 overschotten realiseert. Volgens de Rijkswet financieel toezicht Curaçao en Sint Maarten dient er voor 15 december 2022 een vastgestelde begroting te zijn. Sint Maarten heeft aangegeven zo snel als mogelijk een ontwerpbegroting 2023 bij de Staten in te dienen, zodat de begroting tijdig kan worden vastgesteld.
Investeringen
Sint Maarten deed in 2022 vooralsnog minimale uitgaven op de kapitaaldienst voor investeringen. De begrotingswijziging 2022 bevat een bedrag van ANG 15,4 miljoen aan investeringen, waarvan ANG 10 miljoen voor de weginfrastructuur. Gerichte investeringen in de infrastructuur leveren een bijdrage aan een duurzame economische groei. Sint Maarten wil voor deze investeringen gebruik maken van de lopende inschrijving door Nederland. Het Cft dringt er daarom bij Sint Maarten op aan om de begrotingswijziging 2022 snel vast te stellen, zodat deze procedure kan worden opgestart. Ook in 2023 en latere jaren wil Sint Maarten investeringen doen. De investeringen op de kapitaaldienst dienen gematcht te worden met de investeringen die worden gefinancierd vanuit het trustfonds. Het Cft heeft erop aangedrongen dat Sint Maarten komt met een meerjarige investeringsplanning en dat Sint Maarten bij aanbestedingen gebruik maakt van de ervaringen met de Wereldbank en het Nationaal Programmabureau Wederopbouw.
Verhoging belastingbaten
De belastingbaten van Sint Maarten zijn met circa 17 procent van het bruto binnenlands product internationaal gezien laag. Sint Maarten moet de belastingbaten verhogen, zodat overschotten kunnen worden gegenereerd. Het Cft adviseerde Sint Maarten vaart te zetten achter de invoering van een casinobelasting en een belasting op de particuliere import van goederen. Tevens is Sint Maarten bezig de logeerbelasting op de verhuur van woningen aan toeristen door te voeren. Tijdens de gesprekken met de minister van Financiën en de Stuurgroep Belastingtransformatie benadrukte het Cft dat modernisering van het belastingstelsel en de Belastingdienst noodzakelijk is om de compliance te verbeteren.
Zorg en sociale zekerheid
Sint Maarten zette in 2022 de eerste stappen om besparingen in het zorgstelsel te kunnen doorvoeren. De ZV/OV-loongrens is verhoogd en de wetgeving inzake de invoering van generieke medicijnen wordt geïmplementeerd. Met de Minister van Volksgezondheid, Sociale Ontwikkeling en Arbeid besprak het Cft de voorgenomen hervormingen en het belang van een realistische meerjarenprognose. Het Cft adviseert Sint Maarten om de noodzakelijke hervormingen spoedig door te voeren, om zo de tekorten van de zorgfondsen terug te dringen en te voorkomen dat het land structureel moet bijdragen aan de zorgfondsen. Zo dienen de eigen bijdragen van ambtenaren meer in lijn te komen met die van de private sector.
Financieel beheer
Sint Maarten zet stappen bij de verbetering van het financieel beheer en het vaststellen van de jaarrekeningen. Sint Maarten heeft achterstanden met betrekking tot de jaarrekeningen ingelopen en diverse (tussen)rekeningen opgeschoond. De jaarrekeningen 2019 en 2020 zullen in november 2022 worden vastgesteld. De doorlichting van het begrotingsproces is afgerond en een analyse van de financiële werkprocessen wordt op korte termijn afgerond. Het Cft benadrukt het belang de herziene werkprocessen zo snel mogelijk te implementeren en te borgen. De kwaliteit van het financieel beheer kan zo structureel worden verbeterd. De jaarrekening 2021 wordt naar verwachting eind 2022 vastgesteld.
De leden van het Cft hebben op 25, 26 en 27 oktober 2022 gesproken met de Gouverneur, de Raad van Ministers, de minister van Financiën, de minister van Volksgezondheid, Sociale Ontwikkeling en Arbeid en de financiële commissie van de Staten van Sint Maarten. Het Cft sprak tevens met de vertegenwoordigers van de stuurgroep van het trustfonds voor de wederopbouw, de stuurgroep belastingtransformatie, de stuurgroep financieel beheer en het Uitvoeringsorgaan Sociale en Ziektekostenverzekeringen.
